Ülkemizde yazılım konusunda insanımızın aslında gençlerimizin pek bilinçli olduğunu söyleyemeyiz özellikle de tüketim noktasında. Ticari anlamda elbette ülkemiz kullanıcıları bir takım yazılımları kullanmaya zorlanmakta ve kullanıcıların tercihleri yok sayılmaktadır ki bunun başında işletim sistemi tercihi gelir. Bugün birçok üretici bilgisayarlarını ya da PC benzeri cihazlarını üzerlerinde önceden kendi tercih ettikleri işletim sistemi ile satmaktadırlar ve siz kullanıcı olarak satıcıya işletim sistemini istemediğinizi sadece makineyi almak istediğiniz söylediğiniz zaman işin tabiatı gereği "HAYIR" cevabı alıyorsunuz. Şayet önce ürünü alıp sonrasında işletim sistemi iadesi isterseniz de bu defa sizi ellerinden geldiği kadar yokuşa sürmektedirler ve sonuçta sizi bezdirme yoluna giderek bu isteğinizden vazgeçmenizi sağlamaktadırlar. Peki biz bu konuda ne yapacağız? Elbette yasal çerçevede sonuna kadar hakkımızı arayacağız ve mümkünse freeOS başlığı altında free DOS vb. işletim sistemine sahip ürünleri tercih edeceğiz. Peki nedir bu Free software? Öncelikle belirtmek isterim ki burada kullanılan free sözcüğü freedom (özgürlük) anlamında kullanılmaktadır. Bizim ülkemizde insanımızın bir çoğu öncelikle cihazları alıyorlar sonrasında ise yasal yollarla uğraşmak ya da özgür yazılım dünyasında yer alan ürünlerden birini tercih ederek kullanmak yerine ticari lisansı olan ürünleri crack' leyerek yani sahte lisans ya da lisans denetimini kırarak kullanıyorlar. Bu ne kadar ahlaki derseniz? Kesinlikle hırsızlığın alasıdır diyerek cevap vermek zorundayım. Sonuçta yazılımda bir domates, biber, ya da dayanıklı tüketim malzemeleri gibi bir üründür ve üreticisine bedeli ödenmelidir aksi durumda açıkça hırsızlık yapılmış olur.
Peki nedir bu özgürlük? Aslında oldukça basit Genel Kamu Lisansı (General Public License) ile bu özgürlük oldukça açık ve net biçimde tanımlanmıştır. Şimdi bunlara bir bakalım
-
Herhangi bir amaç için yazılımı çalıştırma özgürlüğü
-
Her ne istiyorsanız onu yaptırmak için programın nasıl çalıştığını ögrenmek ve onu değiştirme özgürlüğü (1 numaralı özgürlük). Yazılımın kaynak koduna ulaşmak, bu iş için önkoşuldur.
-
Kopyaları dağıtma özgürlüğü. Böylece komşunuza yardım edebilirsiniz.
-
Tüm toplumun yarar sağlayabileceği şekilde programı geliştirme ve geliştirdiklerinizi (ve genel olarak değiştirilmiş sürümlerini) yayınlama özgürlüğü (3 numaralı özgürlük). Kaynak koduna erişmek, bunun için bir önkoşuldur.
Bu özgürlükleri sağlayan her lisans özünde bir özgür yazılım lisansıdır. Evet şimdi özgür yazılım kavramı hakkında kafamızda genel bir resim oluştuğuna göre lütfen bundan sonra tercihleri doğru yapalım ve yazılım hırsızlığına alet olmayalım. Aşağıda
www.fsf.org adresinde özgür yazılımı anlatan aslında neden özgür yazılıma ihtiyacımız olduğunu anlatan bir video hazırlanmış ve bence çok güzel olmuş bunu sizlerle paylaşmak istiyorum. Özgür bir dünya için hep beraber yazalım, geliştirelim ve paylaşalım. Özgür kalın!